İbrahim (a.s)'ın Hz. Sâre'den doğan ikinci oğlu.

Hz. Sâre'nin çocuğu olmadığı için kocasına cariyesi Hacer'i
hediye etmiştir. Hz. Hacer Hz. İsmail'i doğurunca, Hz. Sâre üzülmüştür. Hz.
İbrahim yüz yirmi yaşında Hz. Sâre doksan yaşında iken Allah'ın bir lutfu ve
mucizesi olarak İshâk (a.s) doğmuştur (bk. Hâkim, Müstedrek, 11, 556).

Kur'an-ı Kerim'de bu olay şöyle anlatılır: "And olsun ki,
elçilerimiz İbrahim'e müjde ile gelip; "Selâm", dediler. O da "Selâm" dedi ve
eğlenmeden gidip kızartılmış bir buzağı getirdi. Onların ellerinin buna
uzanmadığını görünce hoşlanmadı ve kalbine bir korku geldi. Onlar "korkma biz
lût kavmine gönderildik" dediler. İbrahim'in ayakta duran zevcesi güldü. Biz de
ona İshak'ı ardından da torunu Yâkub'u müjdeledik. Kadın "vay, kendim koca bir
karı, şu zevcimde bir ihtiyar iken ben mi doğuracakmışım? Bu doğrusu pek
şaşılacak bir iş" dedi. Melekler "ey evin hanımı. Allah'ın rahmeti ve
bereketleri üzerinize olmuşken, nasıl Allah'ın işine şaşacaksın. O Hamid ve
Meciddir" dediler (Hûd, 11 /73).

İshâk (a.s)'ın tarih kitaplarında anlatıları şemâili
şöyledir. Uzun boylu, kara gözlü, buğday benizli, yüzü güzel, konuşması düzgün,
saçı, sakalı bembeyazdı. Siret ve sureti babası İbrahim (a.s)'a benzerdi (Hâkim,
Müstedrek, 11, 557). Hz. İshâk'ın Yakub ve 'Ays adında iki oğlu olmuştur. Yakub
(a.s) daha güzel yüzlü, daha düzgün konuşmalı ve zarafet ve güzelliği daha çok
olandı. Ays, Rumların yaşadığı bölgede ikamet etmişti (Hâkim, Müstedrek, l l,
557).

İshâk (a.s) Kur'an-ı Kerim'de de övülmüştür: "Ey Muhammed;
güçlü ve anlayışlı olan kullarımız İbrahim, İshâk ve Yakub'u da an! Biz onları
âhiret yurdunu düşünen samimi kimseler kıldık. Doğrusu onlar bizim yanımızda
seçkin, iyi kimselerdir" (Sâd, 38/45-47). İshâk (a.s) babasının ölümünden sonra
Sam bölgesine peygamber olarak vazifelendirilmiş, Allah'u Teâlâ onu seçkin ve
hayırlı bir insan eylemiştir.

"İbrahim'e salihlerden bir peygamber olmak üzere de İshâk'ı
müjdeledik. Hem ona hem de İshâk'a feyz ve bereketler verdik. Her ikisinin
neslinden iyi hareket edeni de vardır, nefsine apaçık zulmedeni de vardır" (es-Sâffât,
37/112, 113).

Hz. İshak rivayete göre yüzaltmış yaslarında bu günkü
Filistin'in bulunduğu bölgede Kudüs yakınlarında vefat etmiş, babası İbrahim
(a.s)'ın Mezradaki kabrinin yanına defnedilmiştir (İbnu'l-Esîr el-Kâmil fi't-
Tarih, 1, 127).

Abdullah YÜCEL